1. Aligatory w kanałach ściekowych
Dzieci w Nowym Jorku szeptały o krokodylach rozmnażających się w kanałach. Nie rządzą one podziemnymi imperiami, ale z rur burzowych i piwnic wyławiano pojedyncze, błąkające się aligatory. Większość to uciekinierzy z hodowli, którzy nie przeżyją długo w zimnych, zatrutych tunelach. Legenda wyolbrzymia częstotliwość zdarzeń, ale od czasu do czasu błyszczące oko sprawia, że opowieść wciąż żyje.
2. Delfiny ratujące tonących ludzi
Opowieści o delfinach odprowadzających pływaków do brzegu brzmią jak z Hollywoodu. Dzikie stada potrafiły utworzyć ochronne kręgi wokół ludzi w pobliżu rekinów i popchnąć wyczerpanego ku łodziom. Może to być altruizm, ciekawość albo zwykła zabawa społeczna, która przynosi im korzyść. Nie są jednak morskimi aniołami; te same gatunki czasem znęcają się, kąsają i nękają inne zwierzęta.
3. Cmentarze słoni
Opowieści z safari mówią o tajemniczych cmentarzach słoni. Nie ma zaplanowanych nekropolii, ale słonie przyciągane są do szkieletów i delikatnie dotykają kości zmarłych. Susze skupiają zgony przy wodopojach, tworząc upiorne pola kości. Romantyczna wersja przesadza, ale ich rytuały żałobne są niepokojąco znajome.
4. Kot kradnie oddech niemowlęcia
Stare ostrzeżenia twierdzą, że koty duszą niemowlęta, kradnąc im oddech. Koty faktycznie przyciągają twarze pachnące mlekiem i ciepłe łóżeczka, a przypadkowe uduszenie jest znanym domowym ryzykiem. To nie czary — liczy się nadzór i bezpieczny sen. Zabobon trwa, bo mruczenie na poduszce jest jednocześnie przytulne i złowieszcze.
5. Wampirze jelenie
Podróżnicy szeptali o uzębionych jeleni w zamglonych lasach. Jelonek piżmowy i muntjak rzeczywiście mają kły przypominające szable, używane do popisów i walk. Nie piją krwi, ale te kły potrafią sprawić, że zaspa wygląda jak Transylwania. Wygląd niczym z powieści romansowej, dieta — roślinożerna.
6. Kraken był w pewnym sensie prawdziwy
Kraken w opowieściach marynarzy wciągał statki na dno. Olbrzymie i kolosalne kałamarnice z oczami wielkości talerzy patrolują głębiny i czasem wynurzają się podczas sztormów. Mało prawdopodobne, żeby przewróciły szkuner, ale skóra wieloryba pokryta śladami przyssawek świadczy o tytanicznych walkach. Okazuje się, że potwory wolą strefę mroku.
7. Chupacabras i wilkołaki
Bestie ssące kozy i północne wilkołaki nawiedzają plotki przydrożne. Wiele „chupacabr” to zaniedbane, wyliniałe kojoty lub lisy — wychudłe i łysie pod światłem ganku. Wścieklizna i świerzb deformują zachowanie i ciało w koszmarne kształty. Strach dopełnił kłów; biologia dostarczyła maskę.
8. Syreny w przebraniu
Marynarze wznosili toasty za syreny migoczące na księżycowych falach. Manaty i diugonie unoszą wąsowate pyszczki, które z daleka i po kilku kieliszkach mogą zarysować sylwetkę przypominającą kobietę. To łagodne roślinożerne ssaki, które opiekują się młodymi i pałaszują łąki morskie niczym podwodne krowy. Pożądanie zobaczyło syrenę; ekologia wskazuje na sennego roślinożercę.
9. Pszczoły, które potrafią liczyć
Nagłówki głoszą, że pszczoły potrafią liczyć i robić matematykę. Eksperymenty pokazują, że uczą się symboli, rozumieją zero i wybierają poprawną liczbę dla nagrody. To nie tablicowe rachunki różniczkowe, lecz sprytne uczenie się wzorców w mózgu wielkości ziarenka sezamu. Hype przesadza, ale to osiągnięcie i tak nas pokornie zadziwia.
10. Kruki pamiętają twarze
Folklor przedstawia kruki jako zwiastuny, które znają twoje imię. W badaniach pamiętają wrogie twarze przez lata i ostrzegają innych ptaków przed konkretnymi osobami. Chowają narzędzia, planują z wyprzedzeniem i robią psikusy jak skrzydlaci cynicy. Nie proroctwo, lecz zarządzanie reputacją.
11. Garby wielbłądów to zbiorniki wody
Każdy rysunek w podręczniku twierdzi, że wielbłądy przechowują wodę w garbach. Garby mieszczą tłuszcz, podczas gdy magia wody tkwi w ich komórkach krwi i nosach. Łykają oszczędnie, odzyskują wilgoć i pocą się niezwykle skąpo. Mit myli miejsce zbiornika, ale trafia w supermoc.
12. Lemingi popełniają masowe samobójstwo
Kreskówki nauczyły nas, że lemingi masowo rzucają się z klifów. Słynne nagranie było inscenizowane, ale prawdziwe migracje czasem pędzą spanikowane zwierzęta do rzek i wąwozów. Boom populacyjny, a nie pragnienie śmierci, napędza te fale. Tragedia wynika z mechaniki przypadkowej, nie z drobnego nihilizmu.